(OPISYAL NGA PAHAYAG HAN SENYOR OBISPO PARA HAN NOTISYA HAN MGB NGA NAG-AABRE HIN MGA BUNGTO DINHE HA EASTERN SAMAR PARA HIN MINING APPLICATIONS.)
Hinigugma ko nga mga Kabugtoan,
“Be watchful, stand firm in the faith, be strong”
– 1 Corinthians 16:13:
Sobra iton akon pagkahulop ngan pagkaalarma para hiton mga hiton Ciudad hiton Borongan, mga bungto hiton Hernani, Gen MacArthur, ngan Quinapondan nga mayda potensyal hin pag-abrihe para hin operasyon hin mina. Sanglit mayda ko duduha nga panginyupo para ha aton ngatanan:
- TO LOSE THIS LAND IS TO LOSE A PART OF WHO WE ARE. An Samar diri la basta isla—ini usa nga santuaryo. Amo ini an ikatulo nga pinakadako nga isla ha bug-os nga Pilipinas. Pero labaw pa ha kadako, ini an tag-iya han usa han pinakadako nga rainforest ha aton nasod. Rainforest nga nagbubuhi han mga sapa, nagpapatubo han aton mga kakahoyan, ngan nagpapanalipod han trahedya han bagyo o baha. Rainforest nga tigaman han pagkama-ugop han Ginoo—ngan han aton katungdanan nga magpanalipod.
Pero yana, naninilikado na ini nga santuaryo. Kitaa an makangingirhat nga nahitabo han Homonhon ngan Manicani—mga isla nga hadto puno hin kinabuhi, yana mayda na mga pilas tikang han pagkabkab han mga gahaman. Kitaa an Salog han Taft—usa nga sapa nga hadto puno hin kinabuhi para han mga komunidad pero ginruba han Bagacay mining. Pira na ka dekada an nakalabay, pero nagpapabilin la gihapon an samad han dara han kahakog.
- WHAT WE LET HAPPEN NOW, OUR CHILDREN WILL INHERIT. The strength we need is already in us—ha kada ordinaryo nga tawo nga mayda pag-ugop. If we stay silent, we become part of the destruction. But if we rise—bisan waray kwarta, bisan may kahadlok—we can still protect what’s left.
This is not just about land. This is about life. The air our children will breathe. The rivers that cradle our communities. The forests that carry the memories of those who came before us.
Diri na naton kaya buhion an kahoy nga ginputol. Diri na naton kaya limpyohan dayon an sapa nga gintraydor han mina. Pero kaya naton tapuson an kadaot antes pa ini magin waray na paglaum.
The question is no longer “Can we stand?” It’s—will we let this happen on our watch? Ginpapamata kita yana. Diri buwas. Diri ha sunod nga eleksyon. Kundi YANA. Because the cost of silence is too high—and the pain of regret lasts longer than the price of courage.
Let this be the moment our children remember: “Didto hira tinindog. Didto hira nagkaurosa. Didto nira ginsalbar an maupay nga Eastern Samar nga amon yana ginpupulsan.”
That’s why I honor our leaders—mayors, councilors, barangay captains—who are bravely taking a stand, along with concerned citizens, teachers, mountain climbers, farmers, and youth.
This unity gives us hope. So we must not stop watching. We must not stop questioning. We must not stop praying. Now is the time—to protect what we still have, and to do it together.
Sincerely in the Lord,
+ MOST REV. CRISPIN B. VARQUEZ, DD
Bishop of Borongan
June 17, 2025
Source: Diocese of Borongan, Fr. James Abella, Published: June 17, 2025
Leave a Reply